Да нас звярнуўся заснавальнік сеткі рэстаранаў «Літвіны» з ідэяй стварыць унікальнае месца, у якім бы сканцэнтраваліся ўсе галоўныя ідэі і філасофія спрадвечнай беларускай кухні.
Месца, дзе ДНК брэнда счытвалася б амаль з увахода, а госць змог бы зрабіць пераход у часе і прасторы, забыўшыся, у якім стагоддзі ён знаходзіцца.
Мы былі зачараваныя гэтай ідэяй і, вядома, адразу пачалі шукаць натхненне ў гістарычных выданнях, вандроўках па краіне і краявідах роднага краю.

Стулья Sandalyeci
Памяшканне падабралася незвычайнае, са сваёй уласнай гісторыяй і моцнымі канструктывісцкімі каранямі — гэта была тая самая «Фабрыка-кухня» па праекце Грубера, помнік архітэктуры 1936 года. Дзікі мікс мінулага і сучаснага стаў тым самым мастом-пераходам паміж эпохамі, якія павінны былі сустрэцца ў адной прасторы.
Філасофія кухні «Літвінаў» — гэта не проста адлюстраванне мінулага, а новае бачанне старых традыцый. Рэцэпты, якія прайшлі праз час, перанарадзіліся ў сучаснасці, каб максімальна раскрыць, выявіць сапраўдны смак і новыя адценні зразумелых прадуктаў. Свайго роду складаная кампазіцыя з простых і знаёмых нот. Гук родны, але наватарскі.

Стулья Sandalyeci
Інтэр'ер павінен быў несці і развіваць гэтую думку далей. Мы імкнуліся знайсці вобразы, крыніцы, айдэнтыку. Што для нас з’яўляецца родным, зразумелым, дынамічным і гучным? Як знайсці форму, не страціўшы яе душы?
У чарговай вандроўцы мы ўбачылі табун дзікіх коней на вольным выпасе. Гэты вобраз адразу запаў у душу. Конь. На працягу часу ён быў усім: апорай мужыка і гонарам шляхціца, моцнай жывёлінай і дапамогай паляўнічага, кампаньёнам у дарозе і сімвалам самотнага шляху. Ён — наша сапраўдная сувязь з зямлёй, з сілай, з волей.

Стулья Sandalyeci. Арт-объект Ника Гончар
Нам дапамагла знайці патрэбныя лініі мастачка з Горадні, цудоўная Вераніка Ганчар. З ейнай лёгкай рукі нарадзілася цэнтравая частка канцэпцыі, галоўны пункт і падмурак — арт-аб'ект 3-метровай вышыні, вакол якога мы далей працягвалі развіваць думкі.
Нам дасталося памяшканне, якое ўжо мела аздобу: і кафлю, і тынкоўку, і асобную зону кухні. Далёка не ўсё падыходзіла стылістычна. Але ж адкрыццё планавалася ў найкарацейшыя тэрміны, што сталася заданнем з зорачкай. Што маглі — мы зруйнавалі, нешта прыхарашылі, а потым дадалі сваё дамінантнае, новае.

Стулья Sandalyeci
Цэнтральную частку падлогі займала састарэлая кафля — актагоны. Мы пазбавіліся яе. На старым месцы ўзнікла ювелірная ўстаўка: у тэхніцы брэкчыі кавалкі сапраўднага камення хаатычна раскіданыя па падлозе і зафіксаваныя цэментавым растворам. Яны — як сляды падковаў на глебе, ці старая брукаванка, па якой грукацелі капыты ды вазы.
Гэта не проста візуальнае ўвасабленне, разам з конямі яно загучала: мы чуем цяжкі, мерны грукат падковаў па камені, які рэзануе ў памяці.

Стулья Sandalyeci
Мы ўзялі яшчэ адзін магутны код — дрыгва. Больш за 40 найменняў у нашай мове — гэта не проста слоўнікавы запас, гэта філасофія, поўная містыкі. Мы прыўнеслі яго ў інтэр'ер прыбіральні, не літаральна, а як стан: зацягнутае туманам люстэрка, якое ледзь працерлі рукой; спакойныя, глыбокія адценні зялёнага і шэрага; точанае вадой каменне; адчуванне вільготнага паветра і цішыні, дзе нараджаюцца думкі, месца для асабістай рэфлексіі.

Якія яшчэ ёсць вобразы, знаёмыя кожнаму беларусу? Відавочна — гэта пухнатыя аблокі буслянак. Гняздо — гэта не толькі вобраз дому, гэта вобраз роду, бесперапыннасці, сувязі пакаленняў, якая тчэцца год за годам. Іх можна ўбачыць не толькі на слупе ці на даху, гэта яскравы і зразумелы сімвал. Мы самастойна раскладвалі галінкі над барам, каб максімальна захаваць прыродны хаос.
Апошні, але не менш важны вобраз — зруб, дрэва. Яно як старажытныя палотны: з зазубрынамі, шурпатае, пакрытае шэрай пацінай часу, перакручанае гісторыяй. Драўляныя сцены помняць мноства пакаленняў і могуць шмат чаго расказаць. Састаранае люстэрка памiж драўляных бярвенняў блішчыць як бязмежныя блакітныя азёры праз стары плот.

Стулья Sandalyeci
Мы ўнеслі яшчэ і традыцыйныя матывы, якія сабралі з аднолькавых модуляў дрэва. Гэтая простасць і брутальнасць незнарок супадае з далікатным, ручным узорам вышываных ручнікоў, даматканых посцілак і дыванкоў, якія бабулі клалі на падлогу, засцілалі пасцель, вешалі на сцены вакол абразоў, робячы простую хату ўтульнай і непаўторнай. Менавіта гэты кантраст і стварае самабытнасць: суровая, мужчынская энергія дрэва, ланцугоў i ржавага металу сустракаецца з пяшчотнай, жаночай энергіяй ручной працы.

І ўсё гэта звязвае, смацоўвае, як сімвалічны шкілет — брутальны, цвёрды метал, які памятае грук молата і жар печаў. Гэта каркас, гэта сіла, гэта трываласць. Гэта тое, што трымае на сабе і гняздо на слупе, і сцены зруба, і ўсю гэтую складаную канструкцыю памяці.
«Літвіны» — гэта не проста рэстаран, а зрэз часу, перакладзены на мову сучаснага дызайну. Смакі, вобразы, візуальная мова — усё гэта знаходзіць водгук нашай калектыўнай памяці. І мы адразу адчуваем моц і сiлу роду.